دعاوی بانکی همانطور که از اسم آن مشخص است، مربوط به امور بین اشخاص و موسسات اعتباری و بانکها است. اگر بانک و یا اشخاص حقیقی و حقوقی نسبت به تعهدات خود در این زمینه عمل نکنند، یکی از طرفین می تواند طرح دعوی را در دادگاه مطرح کند. در این مقاله سعی داریم در خصوص اهمیت موفقیت در دعاوی بانکی با انتخاب وکیل مناسب توضیحاتی را ارائه دهیم.
انواع دعاوی بانکی
اغلب دعاوی بانکی که دادخواست آنها تنظیم و به دادگاه ارائه میشود در مورد وام و تسهیلات و شرایط و قراردادهای پیش پرداخت آنها میباشد. اگر اشخاص حقیقی و حقوقی در پرداخت تسهیلات خود سرباز زنند، بانک به وثیقههای ضمانت آنها مراجعه میکند. اگر در چنین شرایطی این ضمانتها قابل وصول نباشد، بانک اقدام به شکایت میکند. عکس این موضوع نیز زمانی صادق است که بانک به تعهدات خود در قرارداد عمل نکند.
اما بانکها نیز میتوانند از یکدیگر شکایت کنند. بانکها نیز با یکدیگر مراوده بانکی دارند. اگر هرکدام از طرفین به قراردادهای اقتصادی خود پایبند نباشند، طرح شکایت بانک از بانک مطرح و با قاضی ارائه میشود. می توان گفت طرح دعاوی بانکی از پیچیدهترین و پر بحثترین مباحث شکایت است که نیازمند وکیل حاذق است.
برای بررسی دقیقتر موضوع دعاوی و شکایات مربوط به بانک، قبل از هر چیز بهتر است با انواع این دعاوی آشنا شویم. بهطور کلی دعاوی حقوقی مربوط به بانک و مؤسسات مالی و اعتباری، به سه دسته اصلی تقسیم میگردند که شامل این موارد میشود:
دعاوی بانک علیه بانک
همانطور که میدانید در هر سیستم بانکی در گوشه و کنار جهان، بانکهای مختلف نیز با یکدیگر ارتباط و مراوده دارند. این ارتباطات بر پایه قراردادهای اقتصادی که فیمابین بانکها تنظیم میشود صورت میگیرند. هرگاه که یکی از بانکها به مفاد قرارداد عمل نکند، بانک طرف مقابل میتواند از حق خود برای طرح دعوا علیه بانک خاطی استفاده کرده و موضوع را در سطح بانک مرکزی و یا مرجع قضایی پیگیری کند. دعاوی بانک علیه بانک هم در سطح کشور و هم در سطح بینالمللی رخ میدهند.
دعاوی بانک علیه اشخاص حقیقی و حقوقی
عموماً دعاوی بانک علیه اشخاص حقیقی و حقوقی، شامل امور بانکی مربوط به تسهیلات و بازپرداخت آن میشود. همانطور که میدانید وقتیکه مشتری وامگیرنده در بازپرداخت اقساط تسهیلات خود با مشکل مواجه میشود، بانک میتواند از وثایق و تضمیناتی که مشتری نزد بانک گرو گذاشته استفاده کند؛ اما اگر به هر دلیلی این وثایق و تضمینات قابل وصول کردن نباشند، آنوقت بانک برای دریافت مطالبات خود اقدام به تشکیل پرونده حقوقی علیه مشتری میکند.
یکی دیگر از دعاوی رایج بانک علیه اشخاص حقیقی و حقوقی، فرایند به مزایده گذاشتن مال مورد وثیقه میشود. در این مورد نیز وقتی که شخص حقیقی یا حقوقی گیرنده تسهیلات در قراردادهای تنظیمشده بین شخص و بانک تخلفی انجام دهد، بانک ابتدا اخطار پرداخت بدهی صادر کرده و اگر به این اخطار توجهی نشود، اقدام به مزایده مال مورد وثیقه خواهد کرد. موفقیت در دعاوی بانکی امری واقعا پیچیده و تخصصی است پس بهتر است در این مورد ریسک نکنید و با وکلای مرکز مشاوره روانشناسی سیمرغ در ارتباط باشید.
دعاوی اشخاص حقیقی و حقوقی علیه بانک
نوع سوم از دعاوی بانکی و موردی که در این مطلب روی آن تمرکز داریم، مربوط به دعاوی اشخاص حقیقی و حقوقی علیه بانک در صورت بروز تخلفات بانکی میشود. در اغلب پروندههای شکایت از بانکها توسط اشخاص، موضوع اصلی شکایت مربوط به تخطی بانک از شرایط قراردادی میشود که برای اهدای تسهیلات به مشتری عقد شده است.
5 مورد از دعاوی رایج بانکی
به زبان ساده، وقتیکه اشخاص از بانک تسهیلات دریافت میکنند، درواقع یک قرارداد حقوقی با بانک میبندند که هرکدام از طرفین (بانک و شخص حقیقی یا حقوقی) تعهداتی نسبت به یکدیگر دارند. وقتیکه بانک در انجام تعهدات خود کوتاهی کند، آنوقت مشتری میتواند علیه بانک طرح دعوا کرده و شکایت خود را در بانک مرکزی و یا مرجع قضایی به نتیجه برساند. در ادامه با انواع دعاوی که مشتری علیه بانک طرح میکند آشنا میشویم.
1- دعاوی مربوط به دریافت سود و جریمه
چنانچه مشتری ادعا کند که در روند بازپرداخت اقساط، بانک مقدار سود و یا جریمه دیرکرد اقساط را به اشتباه محاسبه کرده است، میتواند از بانک اسناد و مدارک مربوط برای بررسی محاسبات را درخواست کند. اگر بانک در این زمینه با مشتری همکاری نکند و اسناد مربوط به محاسبات اقساط را به او ندهد، مشتری میتواند با طرح دعوای مربوط به اختلاف در محاسبه و دریافت سود و جریمه مراحل قانونی را در دادگاه پیگیری کند. البته اثبات این اشتباه محاسباتی کار ساده ای نیست و باید قرارداد وام توسط وکیل به دقت مطالعه و بررسی شود و بخشنامه های بانک مرکزی و آراء وحدت رویه پیرامون موضوع در خصوص نحوه کم کردن سود بانکی بررسی گردد.
لذا داشتن وکیل متخصص در حوزه امور بانکی علی الخصوص دریافت سود و جریمه به شما کمک خواهد کرد که در کوتاه ترین زمان ممکن به نتیجه مطلوب خود برسید.
2- دعاوی فک رهن
دعوی الزام به فک رهن ملک در رهن بانک یکی از دعاوی ملکی محسوب میگردد که در حال حاضر حجم قابل توجهی از دعاوی مطروحه در محاکم دادگستری را نیز به خود اختصاص داده است.
رهن یکی از عقود لازم در قانون مدنی میباشد. رهن به این معنا است که فردی مالی از خود را بابت طلب، انجام کار، تعهد در نزد دیگری میگذارد و بنا بر این میگردد که زمانی که بدهی پرداخت شد و یا تعهد انجام گرفت، مال مزبور که مرهونه نامیده میشود از رهن خارج گردد. رهن در واقع تضمینی برای طلبکار و یا درخواست کننده عمل است تا بدین وسیله به طلب یا خواسته خود برسد. پس از اینکه راهن (رهن دهنده) طلب خود را به مرتهن پرداخت نماید، بایستی مال مرهونه از رهن خارج گردد. دعوی الزام به فک رهن ملک در رهن بانک بدین معناست که درخواست آزادسازی ملکی شود که به عنوان وثیقه در رهن بانک قرار دارد. لازم به ذکر است طرح چنین دعوایی دو جا مطرح میگردد.
- در فرضی که دعوای الزام به تنظیم سند رسمی نسبت به ملکی باشد که بازداشتی دارد.
- در جایی که موضوع بدهی عقد رهن پرداخت گردیده لذا بایستی مال از رهن خارج گردد.
3- دعاوی ابطال اجرائیات بانکی
ابطال اجراییه بانکی یکی از دعاوی بانکی رایج و پیچیده در محاکم دادگستری میباشد. قراردادهای بانکی بموجب ماده 15 اصلاحی قانون عملیات بانکی بدون ربا مصوب 28/12/1365 در حکم اسناد رسمی محسوب شده اند. لذا بانکها میتوانند از طریق مراجعه به دفاتر اسناد رسمی، اداره اجرای ثبت (اداره دوم اجرا) و دادگاه درخواست صدور اجراییه جهت وصول مطالبات خود نمایند.
منظور از ابطال اجراییه، باطل و بی اثر نمودن دستور مرجع صالح برای شروع عملیات اجرایی است.
شرایط ابطال اجراییه بانک بسته به جهت ابطال اجراییه ثبتی بانکی، متفاوت و شامل یکی از مصادیق زیر است:
- دستور اجرای اسناد رسمی
- مبلغ مندرج در متن سند لازم الاجرا
- شرط یا شروط مندرج در سند لازم الاجرا
- مبنای صدور اجراییه بانکی باطل باشد.
لذا داشتن وکیل متخصص در حوزه امور بانکی علی الخصوص ابطال اجرائیات و تفاوت آن با اصلاح اجراییه و موارد ابطال اجرائیات از جمله در فرضی که قرارداد پایه باطل می باشد، به شما کمک خواهد کرد که در کوتاه ترین زمان ممکن به نتیجه مطلوب خود برسید.
4- مطالبه اقسام وام
آیا میدانید مراحل شکایت بانک از وام گیرنده به چه صورت است؟
- از طریق قراردادهای بانکی: قراردادهای بانکی در حکم اسناد رسمی است و تقاضانامه صدور اجرائیه توسط اداره حقوقی یا کارشناسی حقوقی بانک انجام میشود.
- از طریق تضامین
- از طریق وثایق
بانکها برای پرداخت وام شرایطی دارند که در صورت عدم پرداخت اقساط توسط وام گیرنده و ضامن، بتوانند مبلغ وام را وصول نمایند.
همانطور که همه ما میدانیم بانک برای کسب اطمینان از پرداخت اقساط نیاز به ضامن داشته و عدم پرداخت اقساط توسط گیرنده برای ضامن های معرفی شده میتواند مشکلات زیادی ایجاد کند و آنها را در مسیر مطالبه طلب خود از طرق حقوقی و قانونی قرار دهد. در ادامه به بررسی عواقب عدم پرداخت اقساط، اقدامات بانک در این صورت و نحوه طرح شکایت ضامن میپردازیم. عواقب عدم پرداخت اقساط شامل موارد ذیل است:
الف) عدم پرداخت توسط وام گیرنده:
1_ جریمه و پرداخت بهره تاخیر
2 _ افزایش بدهی
3 _ تاثیر بر اعتبار اعتماد
4 _ اقدامات قانونی
ب) عدم پرداخت توسط ضامن: شکایت ضامن از وام گیرنده
برای مبالغ کمتر از 20 میلیون تومان، شورای حل اختلاف و موارد بالای 20 میلیون تومان، دادگاه صالح به رسیدگی است. ضامن میتواند بعد از پرداخت اقساط به بانک به وام گیرنده رجوع کند و با اقدامات و طرق حقوقی طلب خود را مطالبه نماید.
5- دعوای استرداد اسناد ضمانت
این دعوا نیز مشابه دعوای فک رهن است: اسناد تضمینی مثل چک یا سفته که مشتری هنگام اخذ تسهیلات آنها را به بانک اهدا میکند، به محض تسویه وام باید به مشتری برگردانده شوند. درصورتیکه بانک از بازگرداندن این اسناد تضمینی ممانعت کند، مشتری میتواند با طرح دعوای استرداد اسناد ضمانت علیه بانک شکایت کند.
موفقیت در دعاوی بانکی با وکلای حقوقی سیمرغ
با توجه به پیچیدگی قراردادهای بانکی و همچنین مسیر منحصربهفردی که برای رسیدگی به شکایات بانکی وجود دارد، کمک گرفتن از یک وکیل بانکی متخصص در این زمینه میتواند شانس شما را برای موفقیت در دعاوی بانکی افزایش دهد. شما میتوانید همین حالا با کارشناسان گروه داوری و حقوقی سیمرغ تماس گرفته و از شرایط خدمات حقوقی بانکی مطلع شوید.
دعاوی بانکی پیچیدگی و قوانین گسترده زیادی دارد. اغلب این دعاوی بین اشخاص حقیقی و بانک ها سر تسهیلات بانک ها است. وکیل دعاوی بانکی باید از تمامی قوانین بانک مرکزی و قوانین و آیین نامه های شورای عالی پول و اعتبار، اطلاع داشته باشد. بنابراین نیاز به وکیل و مشاوران متخصص و با تجربه در این زمینه دارید. دپارتمان حقوقی مرکز تخصصی سیمرغ با چندین سال سابقه و دارا بودن وکلا متخصص در این زمینه شما را یاری می کند.
قبل از آنکه رایجترین دعاوی مطروحه توسط مشتری علیه بانک را معرفی کنیم، خوب است نگاهی کلی به دلیل شکلگیری این دعاوی داشته باشیم. همانطور که اشاره شد، قراردادهای بانکی دارای پیچیدگی و ظرافتهای حقوقی بسیاری هستند که باعث میشود اکثر شهروندان عادی که تخصصی در امور حقوقی ندارند، بدون آگاهی کامل از مفاد این قراردادها آن را امضا کنند. همین موضوع زمینه را برای بروز مشکلات حقوقی و سو استفاده بانک از عدم آگاهی مشتری فراهم میکند.
بنابراین برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی، توصیه میشود از مشاوره یک وکیل بانکی مجرب و حرفهای استفاده کنید تا بتوانید خود را از دعاوی بانکی و صرف وقت و انرژی برای پیگیری شکایت علیه بانک در امان نگهدارید. به همین منظور شما میتوانید از خدمات گروه حقوقی و داوری دپارتمان حقوقی مرکز تخصصی سیمرغ برای رسیدگی به امور بانکی خود استفاده کنید. یکی از زمینههای فعالیت ما، پروندههای بانکی است.
وکلای متخصص بانکی این مجموعه با تسلط بر قوانین و مقررات حاکم بر سیستم قضایی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی به شما کمک میکنند تا قراردادهای بانکی مطمئنی عقد کنید و در صورت بروز هرگونه مشکلی، حق خود را از بانک متخلف بستانید.
رسیدگی به دعاوی بانکی درزمینهٔ شکایت اشخاص حقیقی و حقوق علیه بانک، به شکل لایهبندی شده انجام میگیرد تا پروندههایی را که نیازی به رجوع به هیئت انتظامی ندارند، تفکیک کنند. در ابتدا پرونده در سطح داخلی موردبررسی قرار میگیرد و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تخلف پیشآمده را به بانک یا موسسه مالی و اعتباری موردنظر اعلام میکند.
بانک یا موسسه مالی موردنظر مکلف است که از زمان دریافت نامه راجع به رسیدگی موضوع، ظرف سی روز کاری پاسخ مکتوب خود را به مشتری ارسال کند. در اینجا بانک یا موسسه پاسخ و دفاعیه خود را مطرح میکند و اگر پاسخ قابلقبول بود، پرونده مختومه خواهد شد.
اما اگر پاسخ دریافتی از سوی بانک یا موسسه مالی و اعتباری برای مشتری قابلقبول نبود، مشتری میتواند اعتراض خود را به معاونت نظارتی بانک مرکزی اعلام کند. برای این کار کافی است موضوع شکایت علیه بانک را همراه با پاسخ ارائهشده توسط بانک به معاونت نظارتی بانک مرکزی ارائه کند تا پرونده دوباره بررسیشده و در صورت لزوم، به هیئت انتظامی ارجاع شود.